مهمترین تمایز انقلاب اسلامی ایران با دیگر انقلابات دنیا تاثیر پذیری و تحت شعاع قرار گرفتن این نهضت از عوامل فرهنگی به خصوص فرهنگ دینی به رهبر امام خمینی می باشد.به زعم بسیاری از محققان ایرانیان بر علیه فرهنگی به پا خواستند كه سراسر وابستگی و ضد دینی بود.به دلیل اهمیت عامل فرهنگ در انقلاب اسلامی به مناسبت دهه فجر در راستای باز خوانی انقلاب اسلامی و جایگاه این عامل مهم در این نهضت به سراغ دكتر جواد منصوری از فعالان مبارز و محققان با تجربه در این حوزه، آمدیم تا دغدغه های خود را در این باره با او در میان بگذاریم.

سوال:شما به طور كلی رابطه فرهنگ و انقلاب اسلامی را چگونه ارزیابی می كنید؟

یكی از ویژگی های مهم انقلاب اسلامی كه چه در زمان قبل و بعد از پیروزی انقلاب تاثیرات بسیاری در دوران خود داشت بعد فرهنگی دینی و معنوی انقلاب اسلامی بود.معمولا انقلاب ها یا برعلیه حكومت های مسبد بود یا برای كسب استقلال و یا برای تغییر نوع سیستم حاكم بر كشور اما انقلاب اسلامی فراتر از اینها بود درواقع این انقلاب برای تغییر بنیانهای فكری جامعه و بنیانگذاری یك جریان جدید كه در قرون معاصر كاملا ناشناخته هست.در ابتدای پیروزی انقلاب طبعا خیلی ها فكر می كردند این انقلاب مشابه انقلاب های دیگر است لذا همان رفتار را انقلاب اسلامی داشتند اما در عمل متوجه می شوند بسیاری از تحلیل ها و برنامه هاشان در فهم جمهوری اسلامی كه برآمده از انقلاب اسلامی ناكارآمد بوده است.علت اصلی و اساسی ناشناخته بودن بعد فرهنگی و دینی این انقلاب برای آنها بوده است

شما عملكرد این چند ساله مسئولان را درقبال این موضوع چگونه ارزیابی می كنید؟

حضرت امام رحمت الله علیه از جمله شخصیت ها و رهبرانی است كه قبل و بعد از پیروزی انقلاب بیشترین تاكید را بر مسئله تحول فرهنگی داشتند.این موضوع را در سخنان ایشان و در وصیت نامه ایشان می توان به خوبی مشاهده كرد.ولی خوب متاسفانه در عمل مدیران كشور آن پیام های مهم امام را آنچنان كه باید درك و پیگیری نكرده اند و به خصوص اینكه ما یك مركز و یك نهاد مسئول برای پیگریی مسائل فرهنگی در كشور نداریم ما شورای عالی انقلاب فرهنگی داریم ولی عملا هیچ مسئولیتی را به عهده نمی گیرد و صرفا جنبه نظارتی دارد ولی عملا هیچ ضمانت اجرای ندارد به همین دلیل نهاد های آموزشی و فرهنگی ما هرچه می خواهند عمل می كنند و و یا عمل نمی كنند و هیچ نهاد پاسخگویی وجود ندارد.به همین دلیل باید یك مركز مسئولی برای مدیرت جریان فرهنگی در كشور به وجود بیاید كه در مقابل مجلس پاسخگو باشد ما چنین نهادی را نداریم كه در راستای اهداف و آرمان های انقلاب اسلامی و امام خمینی قرار گرفته باشد.

شما عملكرد دولت فرهنگی دولت حاضر را چگونه می بینید؟آیا مواضع این دولت را میتوان در راستا با اندیشه های امام خمینی و انقلاب اسلامی هم سان دانست؟

متاسفانه دولت های بعد از پیروزی انقلاب غالبا به دلیل اینكه بیشترین توجه آنها به مسائل اقتصادی و امنیتی یا سیاسی بوده است توچه كافی به مسائل فرهنگی نداشته اند از طرف دیگر اینكه دولت های بعد از جنگ رسما تحت عنوان سازندگی و یا دولت اصلاحات اینها اساسا مسئولیتی برای مسائل فرهنگی كشور نمی بینند و لذا این دولت های می گویند حوزه های علمیه، مراجع و یا هیئت های مذهبی اینها باید فعالیت های فرهنگی انجام دهند و خیلی برای دولت در مسائل فرهنگی مسئولیت خاصی قائل نیستند.همانطور كه مستحضر هستید آقای رئیس جمهور در گزارش عملكرد صد روزه دولت صریحا گفتند كه ما سیاست را از فرهنگ براشته ایم این مسئله به این معناست كه ما در قضیه فرهنگ هیچ مسئولیتی نداریم و هیچگونه پاسخ گویی در این مسئله نداریم هیچ برنامه ای هم نداریم به همین دلیل است كه فرهنگ كشور به آن رشد لازم را نداشته بلكه تحت تاثیر شرایط داخلی و خارجی ما شاهد افت فرهنگی و آسیب های اخلاقی در جامعه هستیم.

شما اشاره دارید به پیشرفت فرهنگی به نظر شما اساسا پیشرفت فرهنگی دارای چه مولفه های است كه در این برهه تاریخی یك ایرانی به این ویژگی ها دست پیدا كند؟یعنی الگوی فرهنگی بعد از گذر سی و پنج سال از پیروزی انقلاب باید چگونه باشد تا در دنیا امروز حرفی برای گفتن داشته باشیم؟

به هر نسبتی كه فرهنگ كشور رشد بكند به همان نسبت ناهنجاری های كشور كاهش پید می كند اخلاق در جامعه وضعیت بهتری پیدا می كند روابط انسان ها سالمتر و انسانی تر می شود وقتی كه مانگاه می كنیم می بینم كه از لحاظ امنیت اجتماعی مشكل داریم ناهنجاری های فرهنگی و اخلاقی زیادی داریم وقتی كه نگاه می كنیم آمار زندانیان ما روز به روز در حال افزایش است وقتی نگاه می كنیم می بینم كه نوع روابط بین افراد برقرار می شود آن تعامل اسلامی كه مد نظر امام خمینی هم بود بسیار ضعیف هست طبیعتا متوجه می شویم كه فرهنك ما نه تنها رشد نداشته بلكه عقب نشینی داشته بهترین دلیل این موضوع این است كه شما الان می بینید كه میزان جرائم اخلاقی در كشور ما در حال افزایش است و این مسئله آن قدر برای مسئولان كشور مهم شده بعضا حتی فكر می كنند باید خیلی از مسائل جامعه را به حال خود رها كنن كه این مسئله بسیار خطرناك است.

شما به عنوان كسی كه هم از مبارزان انقلاب اسلامی هستید و هم از جمله افرادی كه دغدغه انجام امور فرهنگی را دارید در این ایام مبارك دهه فجر به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب چه پیشنهاداتی به مسئولان داریم درجهت بهبود وضعیت فرهنگ در كشور ما؟

ما به طور مشخص می گویم كه دولت یاید اول در دستگاه خودش با ناهنجاری های فرهنگی به شدت برخورد كند به هیچ عنوان تعارف نكند اگر در دستگاه های دولتی تخلفات قانونی، اخلاقی، رفتار ناشاسیت با مردم و همچنین بی توجهی به مسائل دینی مشاهده می شود باید برخورد شود نكته دوم اینكه باید نهادهای دینی و فرهنگی را به شكل مناسبی تقویت كند سوم اینكه در انتصاب مدیران فرهنگی جامعه باید با صلاحیت ترین افراد را این زمینه منصوب كند به هیچ عنوانی نباید اجاز دهد كه مسائل جناحی، گروهی، حذبی در انتخاب افراد دخالت داشته باشد مسئله دیگر اینكه رسانه ملی باید موظف شود كه به طور دائم برای ارتقا فرهنگ عمومی كشور برنامه ریزی كند و تمامی تلاش هایش در همین راستا باشد البته من فكر می كنم حوزه های علمه ما هم باید كیفیت و كمیت شان و امكاناتشان را افزایش پیدا كند و به خصوص به روحانیون در دستگاه های آموزشی در رسانه ها در مراكز تبلیغی باید پر رنگ تر از آنچیزی كه تا كنون بوده باشد.


  منبع: سایت.irdc.ir